1 kwietnia 2025 roku Komisja Europejska opublikowała komunikat pt. „ProtectEU: Europejska Strategia Bezpieczeństwa Wewnętrznego” (COM/2025/148), w którym przedstawia kompleksowe podejście do wzmocnienia
Co trzeba wiedzieć? 17 kwietnia 2025 roku w Polsce wchodzą w życie przepisy ograniczające możliwość fotografowania, filmowania oraz jakiejkolwiek formy rejestracji obrazu
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. 1997 Nr 114 poz. 740)
„Art. 7. 1. Kierownik jednostki, który bezpośrednio zarządza obszarami, obiektami i urządzeniami umieszczonymi w ewidencji, o której mowa w art. 5 ust. 5, albo upoważniona przez niego osoba są obowiązani uzgadniać plan ochrony tych obszarów, obiektów i urządzeń z właściwym terytorialnie komendantem wojewódzkim Policji, a w zakresie zagrożeń o charakterze terrorystycznym, z właściwym terytorialnie dyrektorem delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego”.
Dotychczasowa procedura uzgadniania planów ochrony obszarów, obiektów i urządzeń, wymienionych w wojewódzkiej ewidencji obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie, zwanych dalej „planami ochrony”, została rozszerzona o udział ABW, w uzgadnianiu tych planów, w zakresie zagrożeń o charakterze terrorystycznym.
Czyli w praktyce, zanim uzgodnimy plan ochrony obiektu, musimy przygotować tzw. załącznik AT. Co ważne, infrastruktura krytyczna (IK) należy do obiektów podlegających obowiązkowej ochronie.
Załącznik AT, zgodnie z cytowaną ustawą, opracowuje kierownik jednostki, ale najczęściej nie robi tego osobiście, zwłaszcza w przypadku dużych przedsiębiorstw, dysponujących kilkoma lub wręcz kilkunastoma obiektami. Najczęściej będzie to osoba wyznaczona przez kierownika.
Oraz upoważnienie podpisane przez kierownika jednostki do prowadzenia uzgodnień z właściwą jednostką terytorialną ABW. W zależności od polityki przedsiębiorstwa, załącznik AT opracowuje pracownik (kierownik pionu bezpieczeństwa, szef ochrony, specjalista ds. bezpieczeństwa) lub zewnętrzna firma/specjalista.
Może dojść także do sytuacji, że kto inny opracowuje i uzgadnia załącznik, a kto inny jest podpisany na dokumencie. Dzieje się tak w sytuacji, gdy osoba opracowująca załącznik nie figuruje na w/w listach. Jest to dopuszczalne, o ile osoba opracowująca załącznik i uczestnicząca w konsultacjach ma upoważnienie do w/w czynności od kierownika jednostki.
WAŻNE: podczas pracy nad załącznikiem AT należy blisko współpracować z kierownikiem obiektu i kierownikiem ochrony tego obiektu, bo to oni/one najlepiej znają obiekt, teren przylegający i są w stanie zidentyfikować wszystkie wejścia, furtki, boczne bramy i inne miejsca, które mogą nie być widoczne na pierwszy rzut oka.
WAŻNE: Warto opracować dokument w postaci jawnej, co pozwala zapoznać z procedurami całą załogę obiektu, a także przesyłać do konsultacji za pomocą poczty elektronicznej.
Załącznik AT uzgadniamy z właściwą terytorialnie jednostką organizacyjną ABW. Na stronie tej instytucji jest pełna rozpiska pokazująca, który powiat przynależy pod którą delegaturę. W przypadku obiektów przekraczających swoim zakresem działania właściwość terytorialną jednej jednostki organizacyjnej ABW, załącznik uzgadnia jednostka organizacyjna ABW właściwa ze względu na siedzibę kierownika jednostki bezpośrednio zarządzającego danym obiektem. W poniższej tabeli zamieszczono wszystkie niezbędne informacje na temat właściwości terytorialnej poszczególnych jednostek organizacyjnych ABW.
Procedura przebiega wg schematu:
1. przesłanie w formie elektronicznej lub papierowej przez kierownika jednostki, projektu załącznika antyterrorystycznego do konsultacji roboczych, do właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej ABW,
– na tym etapie zwykle wprowadza się zmiany wg wskazówek funkcjonariusza odpowiedzialnego za procedurę
– w niektórych jednostkach terytorialnych istnieje możliwość konsultacji telefonicznych lub osobistych załącznika, z czego warto skorzystać bo wtedy można zadać pytania, czy rozwiać wątpliwości, bądź wyjaśnić, dlaczego w przypadku naszego obiektu procedury zaplanowano w określony sposób
– warto pamiętać, że funkcjonariusz, z którym uzgadniamy załącznik najczęściej nie zna obiektu, dla którego przygotowujemy załącznik, otoczenia zakładu, specyfiki produkcji, newralgicznych miejsc oraz problemów i wyzwań związanych z przygotowaniem procedur antyterrorystycznych w obiekcie, dlatego warto przygotować trochę argumentów na poparcie decyzji, jakie podjęliśmy planując procedury
2. przekazanie przez kierownika jednostki dwóch podpisanych (na 1 str. dokumentu, dodatkowo każda kolejna strona dokumentu powinna być parafowana) papierowych egzemplarzy, skonsultowanego na roboczo załącznika antyterrorystycznego do właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej ABW,
– ten etap następuje, gdy w toku konsultacji roboczych uzgodniono treść załącznika
– nie jest dobrym pomysłem wysyłanie od razu papierowych wersji bez uzgodnień
– warto pamiętać, że między jednostkami terytorialnymi ABW mogą być drobne różnice w wymaganiach odnośnie do formy załącznika, preferowanego formatu map, czy materiałów ilustracyjnych, dlatego rozwiązania, które „zadziałały” podczas konsultacji roboczych w jednej jednostce, niekoniecznie w 100 procentach będą akceptowalne w innej
3. poinformowanie przez ABW kierownika jednostki, o uzgodnieniu załącznika antyterrorystycznego, bądź odmowie jego uzgodnienia, wraz z jednoczesnym zwrotem jego dwóch papierowych egzemplarzy,
4. poinformowanie przez ABW właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego Policji albo Komendanta Stołecznego Policji o uzgodnieniu bądź odmowie uzgodnienia załącznika antyterrorystycznego z kierownikiem jednostki.
UWAGA: wszystkie fragmenty zapisane kursywą pobrano ze strony www.abw.gov.pl
Załącznik AT w dokument, który charakteryzuje obiekt pod względem potencjalnych zagrożeń terrorystycznych, pokazuje główne ryzyka wynikające z usytuowania obiektu oraz typu produkcji. Ponadto, zawiera opis procedur przewidzianych na wypadek rożnego typu ataków terrorystycznych. W załączniku powinny znaleźć się opis przedsięwzięć wykonywanych w przypadku uruchomienia stopni alarmowych ( alfa, bravo, charlie, delta) na obszarze administracyjnym, na którym zlokalizowany jest zakład oraz dane kontaktowe do podmiotów/osób odpowiedzialnych za obiekt i jego bezpieczeństwo.
Warto pamiętać, że załącznik wykonuje się wg tego samego schematu zarówno dla obiektów, w których pracuje kilkaset osób, jak i kilkanaście, czy wręcz kilka.
„Załącznik antyterrorystyczny” podlegający uzgadnianiu z ABW powinien zawierać:
1. formatkę pierwszej strony
Wzór pierwszej strony poniżej
Nazwisko dyrektora oraz adres terytorialnej jednostki organizacyjnej znajdziemy na www ABW
2. spis treści i numerację stron,
tworząc spis treści najlepiej skorzystać z funkcji spisu w edytorze treści np. word
3. tabelę ryzyka zagrożenia o charakterze terrorystycznym (wraz z określeniem poziomu zagrożenia terrorystycznego dla ochranianego obszaru, obiektu, urządzenia),
UWAGA: wszystkie fragmenty zapisane kursywą pobrano ze strony www.abw.gov.pl
Wzór tabeli znajdziemy poniżej:
W górnej części tabeli umieszczamy dokładną nazwę obiektu, lokalizację (adres) oraz współrzędne geograficzne. Współrzędne geograficzne ustalimy wpisując adres obiektu w wyszukiwarkę na stronie www https://www.wspolrzedne.pl/ lub innej o podobnym profilu.
W pierwszej części analizujemy czynniki wpływające na możliwość wystąpienia ataku o charakterze terrorystycznym, czyli PODATNOŚĆ. Dokonujemy analizy położenia obiektu w kontekście usytuowania i sąsiedztwa, a tak naprawdę bliskości obiektów, które mogą być potencjalnym celem ataku, bądź zwiększają skutki ataku. W praktyce musimy przeanalizować otoczenie zakładu i obiekty będące w najbliższym sąsiedztwie. Tutaj przyda się wiedza kierownika obiektu, który może mieć lepsze informacje dotyczące np. instalacji przemysłowych występujących w pobliżu obiektu. Warto pamiętać, że najbliższe sąsiedztwo oznacza 1 km. Jeśli wymienione w tabeli obiekty znajdują się w bliskim sąsiedztwie zakładu, w tabeli wpisujemy 1, jeśli nie – 0. W tej tabeli analizujemy potencjalne skutki ataku terrorystycznego. W tabeli umieszczono pozycje: ofiary w ludziach, znaczące straty materialne, negatywne skutki środowiskowe. Najczęściej zaznacza się wszystkie trzy. Następnie analizujemy możliwe metody dokonania zamachu. Tutaj też zwykle zaznacza się wszystkie wymienione, ponieważ potencjalnie wszystkie są możliwe do zastosowania. Kolejne pozycje w tej części dotyczą zastosowanych środków bezpieczeństwa fizycznego obiektów oraz profilaktykę AT stosowaną w obiekcie. Tutaj również wpisujemy cyfry 1 lub 0 odpowiadające stwierdzeniom tak lub nie. Czyli, analizujemy zastosowane w przedsiębiorstwie zabezpieczenia. W części dotyczącej profilaktyki zdecydowanie nie należy kłamać (de facto nie należy w żadnej części), bo w przypadku zaistnienia incydentu, może to zostać zweryfikowane przez właściwe organy dochodzeniowe.
Druga część tabeli dotyczy PRAWDOPODOBIEŃSTWA wystąpienia incydentów o charakterze terrorystycznym. Tutaj pomocny jest Wykaz incydentów mających wpływ na ocenę ryzyka zagrożenia o charakterze terrorystycznym dla obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie. Analizujemy czy wymienione tam wydarzenia miały miejsce i przyporządkowujemy stopień zagrożenia (wysoce, średnio, mało prawdopodobne) do naszego obiektu.
Część trzecia to SKUTKI wystąpienia incydentu o charakterze terrorystycznym. Określamy, czy skala w/w będzie duża, średnia czy mała. Następnie mnożymy uzyskane w trzech częściach tabeli wartości liczbowe, a uzyskany wynik określa poziom zagrożenia dla obiektu, obszaru, czy urządzenia.
4. procedury ewakuacji personelu, na wypadek wystąpienia zdarzeń o charakterze terrorystycznym, uwzględniającej charakter ataku (z użyciem broni palnej i ostrych narzędzi; z użyciem materiałów wybuchowych; z wykorzystaniem czynników chemicznych, biologicznych i promieniotwórczych – CBRN),
Część ogólna:
Tutaj umieszczamy:
– Wykaz budynków, w których przebywają pracownicy wraz z informacja o ilości wejść i wyjść z budynku
– informacje, kto jest administratorem/kierownikiem obiektu, oraz kto go/ją zastępuje w razie nieobecności, czyli de facto kto jest decyzyjny np. w sprawie ewakuacji obiektu
– zakres czynności kierownika lub zastępcy kierownika po otrzymaniu informacji o zdarzeniu o charakterze terrorystycznym.
– zakres czynności pracownika WSO/SUFO po otrzymaniu informacji o zdarzeniu o charakterze terrorystycznym
– szczegółowy opis bezpiecznych miejsc ewakuacji – wewnętrznych i zewnętrznych oraz miejsca alternatywnego
– ogólne uwagi na temat ewakuacji
Druga część tabeli dotyczy PRAWDOPODOBIEŃSTWA wystąpienia incydentów o charakterze terrorystycznym. Tutaj pomocny jest Wykaz incydentów mających wpływ na ocenę ryzyka zagrożenia o charakterze terrorystycznym dla obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie. Analizujemy czy wymienione tam wydarzenia miały miejsce i przyporządkowujemy stopień zagrożenia (wysoce, średnio, mało prawdopodobne) do naszego obiektu.
Część trzecia to SKUTKI wystąpienia incydentu o charakterze terrorystycznym. Określamy, czy skala w/w będzie duża, średnia czy mała. Następnie mnożymy uzyskane w trzech częściach tabeli wartości liczbowe, a uzyskany wynik określa poziom zagrożenia dla obiektu, obszaru, czy urządzenia.
A. Postępowanie w przypadku ataku z wykorzystaniem CBRN lub/i materiałów wybuchowych, w tym tzw. brudnej bomby, przesłanej jako przesyłka (paczka, list)
1.1. Postępowanie w przypadku otrzymania podejrzanej przesyłki
Tutaj warto skorzystać z materiałów z nieistniejącej już strony antyterroryzm.gov.pl.
W chwili obecnej można je ściągnąć z portalu gov.pl.
Ścieżka dostępu: gov.pl-MSWIA-System antyterrorystyczny RP-Profilaktyka-Poradniki-Materiały.
1.2.Ewakuacja w przypadku ataku z wykorzystaniem CBRN lub/i materiałów wybuchowych, w tym tzw. brudnej bomby, przysłanych jako przesyłka (paczka, list)
B. Postępowanie i ewakuacja w przypadku ujawnienia podejrzanego przedmiotu mogącego zawierać CBRN lub/i materiał wybuchowy podłożonego lub porzuconego na terenie Zakładu
2.1. Postępowanie w przypadku ujawnienia podejrzanego przedmiotu
2.2. Ewakuacja w przypadku ataku z użyciem CBRN lub/i materiałów wybuchowych podłożonych lub podrzuconych na terenie Zakładu
C. Postępowanie w przypadku ataku aktywnego strzelca lub napastnika z nożem/niebezpiecznym narzędziem (tzw. aktywny zabójca)
2.1. Postępowanie w przypadku ataku aktywnego strzelca lub napastnika z nożem/niebezpiecznym narzędziem (tzw. aktywny zabójca)
2.1. Ewakuacja w przypadku ataku aktywnego strzelca lub napastnika z nożem/niebezpiecznym narzędziem (tzw. aktywny zabójca)
Wszystkie procedury muszą mieć odzwierciedlenie w graficznej części załącznika. Dla każdej procedury sporządzamy odrębny rysunek.
Najlepiej wykonać je w programach: Autocad lub MicroStation
Na planie obiektu zaznaczamy wyjścia/wejścia z budynków, w których przebywają ludzie.
Zaznaczamy wszystkie bezpieczne miejsca ewakuacji.
Zaznaczamy drogi ewakuacji z każdego budynku do bezpiecznego miejsca ewakuacji i alternatywnego miejsca ewakuacji.
W niektorych jednostkach terytorialnych ABW wymaga się także dołączenia dokumentacji fotograficznej bądź zrzutu z google maps. Warto o to dopytać podczas konsultacji roboczych.
5. zakres przedsięwzięć wykonywanych w przypadku uruchomienia czterech kolejnych stopni alarmowych (nie dotyczy stopni alarmowych CRP) przewidzianych ustawą antyterrorystyczną, na obszarze administracyjnym, na którym zlokalizowany jest ochraniany obszar, obiekt, urządzenie podlegające ochronie,
Do sporządzenia tej części przyda się Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 lipca 2016 r. w sprawie zakresu przedsięwzięć wykonywanych w poszczególnych stopniach alarmowych i stopniach alarmowych CRP
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001101
UWAGA: Polecam to zrobić w formie tabelki, wzór poniżej:
W przypadku ABW jest to: Dyżurna Służba Operacyjna ABW: tel. 22 585-82-21, adres e-mail: dso@abw.gov.pl
Jeśli coś jest niejasne, lub brakuje tu jakiś informacji, napisz.
